اسلام و مقتضیات زمان جلد اول

اسلام و مقتضیات زمان
جلد اول
متفکر شهید
استاد مرتضی مطهری
چاپ نهم : تابستان 1373
ناشر : انتشارات صدرا ( با کسب اجازه از شورای نظارت بر نشر آثار استاد شهید)

فهرست مطالب
پیشگفتار 7
بعنوان مقدمه 9
علت تغییر مقتضیات زمانها 19
دو نوع تغییر در زمان 33
جامعه در حال رشد 53
افراط و تفریط ها 67
راه میانه 83
عقل و راه اعتدال 97
خوارج 111
عوامل تصفیه تفکر اسلامی 125
اخباریگری 139
مشروطیت 153
شئون پیامبر ( ص ) 167
مقتضیات زمان ( 1 ) 181
مقتضیات زمان ( 2 ) 199
تغییرات زمان در تاریخ اسلام 215
اجتهاد و تفقه در دین 229
قاعده ملازمه 243
علی ( ع ) شخصیت همیشه تابان 257
نسبیت آداب 271
عبادت و پرستش ، نیاز ثابت انسان 283
بررسی نظریه نسبیت عدالت 299
مفهوم عدالت ، و رد نظریه نسبیت عدالت 315
بررسی نظریه نسبیت اخلاق 339
مسئله نسخ و خاتمیت 353
خاتمیت 371
وجدان و مسئله نسبیت اخلاق 389
جبر زمان و مسئله عدالت 407

پیشگفتار

کتاب حاضر مشتمل بر بیست و شش سخنرانی از متفکر شهید استاد مرتضی‏مطهری تحت عنوان " اسلام و مقتضیات زمان " و نیز نوشته کوتاهی به قلم‏ ایشان در همین موضوع " به عنوان مقدمه " می‏باشد . سخنرانیها در زمستان‏سال 1345 هجری شمسی و در شبهای ماه مبارک رمضان در مسجد اتفاق ( تهران (و در یک جمع عمومی ایراد شده و به همین جهت بیانی ساده و روان دارد .
لازم به ذکر است که نوارهای این سخنرانیها در دست نیست و کتاب حاضر تنظیم شده متنی است که در همان زمان از نوار استخراج گردیده و در اختیاراستاد شهید گذاشته شده است و البته استاد چهار جلسه اول آن را ملاحظه‏نموده و ضمن اصلاحات عبارتی ، مطالبی بر آن افزوده‏اند . در تنظیم این مجموعه ، جهت حفظ امانت ، به اصلاحات اندک عبارتی اکتفا شده و حالت‏گفتاری مطالب حفظ گردیده است . عناوین سخنرانیها غیر از چهار جلسه اول که عناوین آنها از استاد شهید است ، از ویراستار می‏باشد و حتی المقدور سعی شده است که این عناوین از متن سخنرانیها استخراج شود. ذکر این نکته ضروری است که رسم استاد بر این بود که پس از تفکر و تعمق کافی درباره یک موضوع ، در اطراف آن یک یا چند سلسله سخنرانی می‏نمودند و اگر قرار می‏شد که آن سخنرانیها به صورت کتاب‏ منتشر شود ، متن پیاده شده از نوار را با توجه به سؤالات حضار اصلاح وتکمیل می‏کردند به طوری که گاهی متن تنظیم شده چند برابر متن سخنرانیها می‏گردید . بنابراین نباید انتظار داشت که کتاب حاضر ، بحثی کامل در موضوع مذکور است . با این حال این کتاب همچون دیگر آثار آن متفکر گرانقدر حاوی بحثهایی جالب و دلکش در موضوع خود بوده و حلال مسائل مبتلا به زیادی در باب " اسلام و مقتضیات زمان " می‏باشد ، صوصا با توجه به‏ موقعیت زمانی حاضر که به یمن انقلاب شکوهمند اسلامی ، حکومت به صالحان‏ رسیده و در پی اجرای احکام اسلام می‏باشیم و طبعا این سؤال پیش می‏آید که‏ آیا با توجه به تغییرات و تحولات زمان ، اسلام که در چهارده قرن پیش‏ نازل شده می‏تواند پاسخگوی مشکلات این زمان و هر زمان دیگری باشد ؟ این‏ کتاب پاسخگوی اینگونه سؤالات است . نا گفته نماند که استاد شهید بحثهایی در همین زمینه در سال 1351 در انجمن اسلامی پزشکان ایراد نموده‏اند . این بحثها به امید خدا همراه دو بحث دیگر و نیز نوشته‏هایی از استاد در این باب ، جلد دوم این کتاب را تشکیل خواهند داد .
از خدای متعال توفیق بیشتر در نشر آثار چاپ نشده استاد شهید این متفکر گرانقدر و این حاصل عمر و پاره تن امام ، مسئلت می‏نمائیم .
1364 / 12 / 25
شورای نظارت بر نشر آثار استاد شهید مرتضی مطهری