تاثیر انقلاب اسلامی بر عربستان سعودی (6)
دکتر عباسعلی فرزندی اردکانی
علاوه بر شیعیان که به دلیل بی عدالتی ها و اعمال سیاست های متحجرانه فرقه ای با جریان وهابیت و حکومت آل سعود مخالفت دارند و با وجود موج گسترده برخوردهای امنیتی و محرومیت های سیاسی - اجتماعی، هر روز بر انسجام قدرت آنها افزوده می شود، جریان حکومتی در این کشور از ناحیه نسل دوم و سوم تجدیدنظرطلبی های وهابی و همچنین برخی جناح های داخلی حاکمیت با مشکلاتی مواجه است. با توجه به این که میان نسل جدید وهابی به دلیل رشد اقتصادی وتحصیل در بدون عربستان با واقعیت های جدیدی آشنا شده اند و براساس برداشت های خود نوسازی نظام سیاسی را ضروری قلمداد کرده و حتی به تدریج برای تحقق خواسته خود به رویکردهای مسلحانه متوسل شده اند و در نهایت نیز با تشکیل جریاناتی چون القاعده و سازمان های اقماری آن مبارزه با آل سعود و هم پیمانان و پشتیبان آن یعنی آمریکا را مدنظر قرار داده اند که واضح است که حکومت آل سعود ازناحیه آنها همواره مورد تهدید خواهد بود. از طرفی اما در حال حاضر سه جناح عمده در داخل آل سعود وجود دارد که هر یک برای بسط قدرت جناح خود تلاش می کنند. گروه اول خاندان فهد است که از دهه 1960 به صورت گروه غالب در خانواده سعودی بوده است و نایف عبدالعزیر، سلطان بن عبدالعزیز، سلمان بن عبدالعزیز که همگی از یک مادر و وابسته به قبیل سدید هستند، از این گروه می باشند. گروه دوم که ملک عبدالله از آن خانواده در حال حاضر پادشاه عربستان است، ازمادر دیگری هستند که به قبیله شمر وابسته اند و گروه سوم فرزندان فیصل هستند که از تشکیلات منسجمی برخوردار نیستند و افرادی چون خالدبن فیصل و ترکی فیصل به آن تعلق دارند. در کنار این گروه بندی ها در جریان سیاسی حاکم برخی گروه های سیاسی دیگری با هویت لیبرال و مذهبی نیز در عربستان وجود دارند که با سیاست حاکم توافق ندارند، ولی آنها تاثیرگذاری قابل توجهی بر وضعیت حکومتی ندارند.
در عین حال هر چند در عربستان سعودی فعالیت احزاب، دستجات و گروه های سیاسی ممنوع بوده و حتی انتقاد از رفتار سیاسی حکومت جرم تلقی می شود و بر این اساس تشکل ها و گروه های سیاسی نمی توانند به صورت رسمی و علنی فعالیت کنند اما امروزه سازمان ها و جنبش هایی در عربستان مانند گروه ها و جنبش های سلفی و اخوانی ها، گروه ها و جنبش های روشنفکر و اصلاح طلب، گروه ها و جنبش های اصلاح طلب دین گرا و گروه ها و جنبش های شیعی چون سازمان انقلاب اسلامی جزیره العرب که در سال های اخیر به «جنبش اصلاح طلبان جزیره العرب» تغییر نام داده است، حزب الله حجاز، تجمع علمای شیعه و... وجود دارند که به صورت پیدا و پنهان و با روش های مختلف نارضایتی و مخالفت خود راباحکومت فرقه ای- قومی وناعادلانه اعلام می کنند.
نکته مهم این است هر چند این جریانات در مقابل متوقف شدن فعالیت های سیاسی تبلیغی خود و برداشته شدن برخی فشارها بر طرفداران سازمان به نظر می رسد که در مقابل آن چه از دست داده اند، امتیاز چندانی به دست نیاورده اند، اما به نظر صاحب نظران نارضایتی و مخالفت مردمی در ابعاد مختلف از حکومت همچنان به صورت پیدا و پنهان وجود دارد و نظام حکومتی را گریزی از آن نیست!
منبع: روزنامه صبح صادق دوشنبه30 دی 1387 شماره 385